Rozwój mowy dziecka
Wiedza o tym, jak rozwija się mowa dziecka jest dla rodziców bardzo istotna. Powinniśmy wiedzieć, kiedy pojawiają się w mowie przeciętnego dziecka poszczególne głoski, aby umiejętnie kierować tym rozwojem. Bez tej wiedzy nie możemy ingerować, nie możemy mu pomóc, a przeciwnie – możemy zaszkodzić, wymagając tego, czemu sprostać nie może, czy też lekceważąc, przeoczając niepokojące sygnały.
Etapy rozwoju mowy
Rozwój mowy uwarunkowany jest genetycznie, zależy od wrodzonych właściwości organizmu człowieka, ale możliwy jest jedynie w kontakcie ze środowiskiem społecznym, z innymi ludźmi. Jest to proces, w którym współgrają czynniki biologiczne i społeczne. Nie przebiega on u wszystkich dzieci jednakowo. U jednych szybciej, u innych wolniej. Niejednakowa jest też kolejność przyswajania sobie przez dziecko poszczególnych głosek. Stopień rozwoju mowy zależy od wpływu środowiska oraz psychofizycznego rozwoju dziecka.
W rozwoju mowy wyodrębnia się cztery okresy:
- okres melodii (0-1 rok życia),
- okres wyrazu (1-2 rok życia),
- okres zdania (2-3 rok życia),
- okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 rok życia dziecka).
Normą rozwojową jest, jeśli dziecko w wieku:
- roku - komunikuje się z dorosłymi za pomocą krzyku, głuży, gaworzy, wymawia pierwsze wyrazy: mama, tata, baba;
- 1-2 lat -używa prawie wszystkich samogłosek z wyjątkiem nosowych (ą, ę) oraz wymawia niektóre spółgłoski (p, b, m, t, d, n, k, ś, ź, ć, dź, ch). Pozostałe zastępuje innymi. Wypowiada się jednowyrazowo: np. pomidor - midol, kaczka - kaka;
- 3 lat - porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski (p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, n, l, li);
- 4 lat - wymawia głoski s, z, c, dz. Mowa ulega dalszemu doskonaleniu;
- 5-6 lat - wymawia głoski sz, ż, cz, dż, r;
- 7 lat - ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
